Son yıllarda “Efsane Cuma, Şahane Cuma” gibi çeşitli başlıklarla düzenlenen online alışveriş kampanyaları oldukça popüler hale gelmeye başladı. İnsanlar ihtiyacı olsun olmasın, indirimli ya da indirilmiş gibi gözüken ürünleri satın almak için yılın bu zamanlarını bekler oldu. Sosyolojik anlamda da birçok tartışmaya sebep olan bu özel indirimlerin tüketiciler üzerine etkileri üzerine bir araştırma daha yapıldı. Türkiye'de yaşayan ve online alışveriş yapan, 18 yaş üzeri tüketicilerle yapılan araştırmanın sonuçlarına göre tüketicilerin kaçırma korkusu dürtüsüyle alışveriş yaptığı, bunun da yorgunluğa ve kaygıya neden olduğu belirlendi.
“Online Alışverişte Dürtüsel Kullanım, Kaçırma Korkusu, İçtepisel Satın Alma, İnternet Kaynaklı Yorgunluk ve Kaygı Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi” konulu araştırma hakkında İstanbul Gelişim Üniversitesi Yönetim Bilişim Sistemleri Bölümü Dr. Öğr. Üyesi Hande Ayhan Gökcek değerlendirmelerde bulundu. Son zamanlarda internet kullanıcılarının kaçırma korkusuyla ile ilgili yaşadığı olumsuz sonuçları araştırmak için böyle bir çalışma yaptıklarını ifade eden Dr. Öğr. Üyesi Hande Ayhan Gökcek, Kaçırma korkusunun insanlarda satın alma davranışına neden olduğunu söyledi. Hande Ayhan Gökcek, “Online alışverişlerde kaçırma korkusu ile satın almanın, internet kaynaklı yorgunluğu ve kaygıyı anlamlı ve pozitif etkilediği görülüyor” diye konuştu.
“İnternetin olumsuz sonuçları da kaçınılmazdır”“İnternet, hayatın çeşitli alanlarında kullanıcılara faydalı olmakla birlikte kullanımından kaynaklı olumsuz sonuçlar da kaçınılmazdır” diyen Dr. Hande Ayhan Gökcek, “İnternet kullanımı kaynaklı yorgunluk, kullanıcıların zihinsel ve davranışsal koşullarını olumsuz yönde etkileyen yaygın bir faktör. İnsanlar, internetin artık çok daha kolay erişilebilir, pratik ve güvenilir olmasından dolayı birçok işini online şekilde internet üzerinden hallediyor. Bireylerin ruh hali veya duygusal durumu, dürtüsel kişilik özellikleri ve demografik faktörler dâhil olmak üzere internetten alışverişte dürtüsel çevrimiçi satın almayı etkileyen birçok faktör var” dedi.
Bazı ürün türlerinin de dürtüsel çevrimiçi satın almayı teşvik edebileceğini söyleyen Dr. Ayhan Gökcek, “Hedonik değer sağlayan ürünler zevk duygularını (örneğin; eğlence ve heyecan) teşvik ederken, faydacı ürünler öncelikle işlevsel bir amaca hizmet ederler” ifadelerini kullandı.
Şeyda Ceylan Görgenç