Cenevre
Dünya Sağlık Örgütünün (DSÖ) verilerine göre, alzaymırın da dahil olduğu demans (bunama) hastalıkları, dünyada ölüme yol açan 10 başlıca sebepten birini oluşturuyor.
İlk kez 1906’da Alman psikiyatrist ve patolojist Alois Alzheimer tarafından tanımlanan ve genellikle 65 yaş üstü kişilerde görülen alzaymır, günlük aktivitelerde azalma ve bilişsel yeteneklerde bozulmaya yol açan bir hastalık olarak biliniyor.
DSÖ verilerine göre, dünya genelinde an itibarıyla 55 milyonun üzerinde alzaymır ve demans hastası bulunurken, her yıl ortalama 10 milyon yeni vaka ekleniyor.
Demansın en yaygın türü olan alzaymır, küresel demans vakalarının yüzde 70'ini oluşturuyor.
Örgütün geçen yıl yayımladığı "Küresel Sağlık Tahminleri" raporuna göre, alzaymır başta olmak üzere demans türleri, ölüme yol açan başlıca 10 sebepten 7'ncisi olarak yer alıyor.
Demansa yakalananların yüzde 60'ından fazlası düşük ve orta gelirli ülkelerde yaşarken bu hastalık türleri, DSÖ'nün Avrupa ve Amerika bölgelerinde 3'üncü ölüm sebebi.
Hasta sayısı 2030'da 80 milyona yaklaşabilir
DSÖ'nün raporunda, demans ve alzaymır vakalarının giderek artış gösterdiği ve uluslararası camianın bu hastalığın ciddiyetini yeterince ele alamadığı tespiti yapılıyor.
Raporda, önleyici tedbirlerin alınmaması durumunda demans hastalarının sayısının 2030'da 78 milyona, 2050'de ise 139 milyona çıkacağı tahmin ediliyor.
DSÖ'nün Genel Direktörü Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus, beklenen demans ve alzaymır artışlarının önüne geçilmesi için somut adımların atılması gerektiğini savunuyor.
Ghebreyesus, hükümetlerin demans hastalarına sağlık hizmetlerini artırmaya yönelik vaatlerini gerçekleştirmekte yetersiz kaldığını düşünüyor.
Yıllık maliyeti 1 trilyon doların üzerinde
Örgütün istatistiklerine göre, dünyada demans hastalıklarının tedavisi ve hastaların bakımına ayrılan masraflar 2019'da 1,3 trilyon dolarını buldu.
Bu maliyetin demans vakalarının öngörülen artışıyla orantılı olarak 2030'da 2,8 trilyon dolara yükselmesi bekleniyor.
Hastalığın yol açtığı engellilik hali, yüksek maliyetin sebebi olarak gösteriliyor.
Sigara ve içkiden uzak durmak demansı önlüyor
Demans hastalığını iyileştirmek ve ilerleyişini durdurmak için halihazırda etkili bir tedavi yöntemi bulunmuyor fakat DSÖ, demansa yol açan sebeplerin, hastalığa yakalanmadan engellenebileceğini belirtiyor.
Örgütün demans hastalıklarına ilişkin yayımladığı yeni kılavuza göre sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek, demans ve alzaymır vakalarını büyük oranda düşürme potansiyeline sahip.
Bu kapsamda bireylere düzenli egzersiz yapma, sigara ve içki gibi zararlı alışkanlıklara son verme, dengeli ve sağlıklı beslenme, tansiyonu sağlıklı seviyelerde tutma, kolesterol ve şekere dikkat etme gibi tavsiyeler yapılıyor.