Rize
Rize Ticaret Borsası (RTB) Başkanı Mehmet Erdoğan, AA muhabirine, Ulusal Çay Konseyi ile birlikte üç yıldır sürdürdükleri çalışma sonucunda Rize çayının coğrafi işaret belgesi almaya hak kazandığını söyledi.
Coğrafi işaret kullanmak isteyen firmaların müracaat etmeye başladığını belirten Erdoğan, denetimin RTB koordinatörlüğünde Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Rize Tarım ve Orman Müdürlüğü, TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası ve Ulusal Çay Konseyi temsilcilerince gerçekleştireceğini aktardı.
Yapılacak çalışmalarda Rize çayının kendine özgü tat, koku, renk ve aromasının inceleneceğini vurgulayan Erdoğan, coğrafi etmenler ile birlikte toz miktarı, toplam kül, su ekstraktı, selüloz, kafein, nem ve demine bakılarak standartlara uygun ürünlerin coğrafi işaretli olarak satışa sunulabileceğini anlattı.
Erdoğan, coğrafi işaretli Rize çayının koyu bakır renkte olması gerektiğini, lif ve çay sapı içermemesi, deminin koyu kırmızı ve kırmızımsı görünüşte olması gerektiğini bildirdi.
Çayın parlak olması gerektiğini de vurgulayan Erdoğan, burukluğun damakta hissedilmesinin önemli olduğunu, çay tadımcılarının bu alanda çalışmalarını sürdürdüklerini belirtti.
Erdoğan, coğrafi işaretin kalitede artışa neden olacağının altını çizerek "Coğrafi işaret daha kaliteli ürünün vatandaşa ulaşmasına imkan verecek. Türk çayının genel anlamdaki algısını hem Türkiye'de hem yurt dışında değiştirecek. Asıl yurt dışında yapacağımız ihracatta coğrafi işareti kullanma hedefimiz var. Yurt dışında coğrafi işaret alınması için de çalışmalarımızı başlattık." dedi.
Türkiye'de çayın yüzde 70'inin Rize'de üretildiğine dikkati çeken Erdoğan şunları kaydetti:
"Coğrafi işaretin buna uygun olacağını düşünerek süreci tamamladık. Şu anda birkaç firma coğrafi işareti kullanmak için taleplerini ilettiler. Bunlardan bir tanesine olur verildi, diğerlerinin çalışmaları devam ediyor. Kurmuş olduğumuz ekip, alım bölgelerinde ve fabrikalarda incelemelerini yapıp gerekli şartları sağlayanlarda belgelendirmeyi yapıyor. Yaklaşık olarak Türkiye pazarı olarak baktığımızda coğrafi işaretli ürünlerin yüzde 10 gibi bir pazarı oluşturması öngörülüyor ama bunu vatandaşa ulaşan daha kaliteli bir ürün olarak düşünebiliriz. Önümüzdeki ocak-şubat aylarında coğrafi işaretli Rize çayı piyasaya çıkacak."
Erdoğan, Türkiye'de çeşitli fuarlarda coğrafi işaretli çay için taleplerin oluşmaya başladığını belirterek "Birkaç firma var. Coğrafi işaretli ürün satışı için talepte bulundular. Biz bu ürünü satacak yereldeki firmalarımıza yönlendiriyoruz. Çok güzel bir algı çalışması olacak." diye konuştu.
Coğrafi işaretli ürünlerde çayın ekstrakt değerinin 30 olacağını ifade eden Erdoğan, "Suya geçen dem miktarının artırılmasının, kalitenin artırılması anlamına geldiğini söyleyebiliriz. Daha düşük kaliteli ürünlere coğrafi işaret alınamaz. Kalite bozulmaz. Birinci bardak ile bininci bardak arasında bir fark görülmez. Böylece kalite de sağlanmış olur." dedi.
Rize çayının özellikleri
Çay Araştırma Merkezi Müdürü Selçuk Azman ise coğrafi işaret sürecini diğer bölgelerle Rize çayının içim özellikleri, coğrafi etmenleri göz önünde bulundurarak yürüttüklerini söyledi.
Ürünün özelliklerini anlatan Azman, "Rize çayının en karakteristik özelliği parlak olması ve deminin dolgun olmasıdır. Diğer bölgelerde üretilen çaylar daha yumuşaktır. Özellikle Türk halkı dolgun, dili çeken burukluktaki çayı istiyor. Bu da Rize çayını işaret ediyor. Uzman olanlar bu farkları rahatlıkla anlayabilir. Özellikle bizim bünyemizde eğitimlerde çay tadımcıları bu alanda yoğun eğitimler aldı." ifadesini kullandı.