Ankara
Otuz iki bilim insanı bugün, eriyen devasa Thwaites buzulunun Amundsen Denizi'ne bakan kritik alanını araştırmak için bir Amerikan araştırma gemisinde iki aydan uzun sürecek bir göreve başlayacak.
Amerika Birleşik Devletleri ve İngiltere, dünyanın en geniş buzulu olan ve hızla eriyen Thwaites'i incelemek için 50 milyon dolarlık ortak bir misyon üstlendi.
Araştırma grubunda yer alan İsveç'teki Göteborg Üniversitesinden okyanus bilimci Anna Wahlin, "Gelecekteki deniz seviyesinin yükselmesine ilişkin tahminlerde bu kadar büyük bir belirsizliğe sahip olduğumuzu söylememin ana nedeni Thwaites. Bunun sebebi, çok uzak bir bölge olması ve ulaşımın zorluğu. Buzul yapısı nedeniyle değişkenlik gösteriyor. Bu yüzden bu konuda endişeliyiz." dedi.
Wahlin, Thwaites'in "diğer buz kütlelerinden farklı göründüğünü" belirterek "Neredeyse birbirine bastırılmış bir buzdağları kargaşası gibi görünüyor. Bu nedenle bunun diğer buz kütleleri gibi güzel, pürüzsüz ve katı bir buz parçası olmadığı giderek daha açık hale geliyor. Bu çok daha pürüzlü ve hasarlı." diye konuştu.
Thwaites'teki önemli buz-su ara yüzüne daha önce kimse adım atmadı. Wahlin, 2019'da robotik bir gemi kullanan bir gemiden bölgeyi keşfeden ancak karaya çıkmayan bir ekipte yer almıştı.
Wahlin'in ekibi, 2019'da kullanılan Ran adlı büyük gemiyi ve Thwaites'in altına girebilmek için daha çevik Boaty McBoatface adlı drone olmak üzere iki robot gemisi kullanacak.
Gemideki bilim insanları su sıcaklığını, deniz tabanını ve buz kalınlığını ölçecek. Aynı zamanda buzdaki çatlaklara, buzun nasıl yapılandırıldığına ve buzulun dışındaki adalardaki mühür plakalarına bakılacak.
Thwaites küresel deniz seviyesi yükselişinin yüzde 4'ünden sorumlu
Oregon Eyalet Üniversitesi buz bilimcisi Erin Pettit, Thwaites'in üç şekilde eridiğini belirtti:
"Buzul, okyanus suyuyla aşağıdan eriyor. Buzulun kara kısmı, deniz tabanına bağlandığı yerdeki tutuşunu kaybediyor bu nedenle büyük bir yığın okyanusa çıkıp daha sonra eriyebilir. Son olarak da Thwaites'in buz sahanlığı, hasarlı bir araba ön camı gibi yüzlerce çatlak oluşturacak şekilde kırılıyor. Bu sadece bir yıl içinde oluşacak 10 kilometre uzunluğundaki çatlaklar sebebiyle en tehlikelisi."
Araştırmacılar, buzulun küresel deniz seviyesi yükselişinin yüzde 4'ünden sorumlu olduğunu ve daha fazla buz kaybetmesine neden olan koşulların hızlandığını belirtiyor.
Kıtadaki araştırma istasyonlarının hiçbirinin yakınında olmayan Thwaites, Antarktika'nın batı yarısında, Antarktika Yarımadası'nın doğusunda bulunuyor.
Thwaites'e Florida eyaleti büyüklüğündeki sahip olduğu buz miktarı ve erirse oluşturacağı potansiyel tehdit nedeniyle "kıyamet buzulu" da deniliyor.